In de weerstand tegen verandering
Weerstand…We kennen het allemaal en vaak wordt het gezien als iets negatiefs, maar is dat ook zo? Tijdens trainingen en ook in individuele coaching komen wij veel weerstand tegen. Eigenlijk is dat ook heel erg logisch en zelfs normaal of natuurlijk te noemen. Bij wezenlijke verandering (en onze coaching leidt daar nu eenmaal toe), wordt je psychisch en vaak ook je sociaal evenwicht (tijdelijk) verstoord.
Die inbreuk op ons evenwicht wordt als bedreigend ervaren door ons ‘zijn’. Je schermt je daarvoor dan ook logischerwijs af. Niemand kiest zomaar voor disbalans en toch is deze disbalans nodig om een nieuwe balans te vinden. HET kenmerk van een veranderproces…
10 vormen van weerstand
Je kunt weerstand zien als het immuunsysteem van de psyche. Zoals in fysieke zin het lichaam door koorts de aanval van binnendringende virussen of bacteriën probeert af te weren, zo is weerstand de afweer tegen de bedreiging van je psychisch/sociaal evenwicht. De beschermingsmethoden worden afweer- of verdedigingsmechanismen genoemd. Daarmee proberen we de op handen zijnde verandering (lees: bedreiging) onschadelijk te maken. In dit artikel staan 10 afweer- of verdedigingsmechanismen kort beschreven:
1. Rationalisatie
Met rationalisatie zoekt iemand (achteraf) rechtvaardiging van een gebeurtenis of besluit door diverse rationele argumenten te bedenken. Zo probeert iemand een bepaalde situatie beter aanvaardbaar te maken.
2. Verdringing
Bij verdringing probeert iemand negatieve gevoelens te verbergen. Veel mensen gaan gevoelens van angst, woede of verdriet liever uit de weg en met verdringing gelooft iemand ook echt dat iets niet aan de orde is.
3. Ontkenning
Ontkenning is een vorm van weerstand (en zelfbehoud) waarbij iemand een bepaalde situatie of aangekondigde verandering actief ontkent of negeert.
4. Agressie
Wanneer een aanstaande of gerealiseerde verandering het evenwicht bedreigt, kan iemand buitenproportineel boos worden. Dit kan leiden tot verbale of fysieke agressie.
5. Verschuiving
Bij verschuiving richt iemand negatieve gevoelens niet tegen degene op wie ze eigenlijk gericht zijn, maar op iemand anders.
6. Vermijding
Vermijding van situaties die te maken hebben met de verandering die gevoelens van weerstand oproept.
7. Overdekking door het tegendeel
Bij overdekking gaat iemand bedreigende gevoelens ‘overschreeuwen’ met een uiting van het tegengestelde gevoel.
8. Projectie
Iemand ontkent, verbergt of verdringt eigen gevoelens of problemen door deze aan iets of iemand anders toe te schrijven. Projectie is een veelvoorkomende vorm van afweer.
9. Regressie
Bij regressie vervalt iemand naar een vroeger stadium van de ontwikkeling wat leidt tot gedrag dat vaak kinderlijk overkomt.
10. Diskwalificatie
Diskwalificatie is een vorm van weerstand waarbij iemand iemand anders verdacht maakt, zodat die persoon gediskwalificeerd en daarmee onschadelijk gemaakt wordt.
Weerstand herkennen
Als je ze zo alle tien leest, zijn er dan vormen die je bij jezelf wel eens herkent? Bedenk daarbij dat heel veel van dit soort mechanismen zo natuurlijk zijn dat je vaak niet eens door hebt dat je ze hebt en inzet. Tot het moment dat je er werkelijk naar durft te kijken en ziet dát ze er zijn en waarom ze er zijn. Het helpt je dan om jezelf er niet op te veroordelen of het te zien in de context van goed of fout. Het is wat het is en blijkbaar is het er met een reden.
Deze tien vormen van weerstand kun je op talloze manieren en sterktes inzetten. Zo is bijvoorbeeld veel piekeren of ‘in je hoofd zitten’ al een afweermechanisme (zie rationalisatie). Het gaat dus verder en reikt dieper dan dat we in eerste instantie vermoeden. Het is een enorm krachtig en vernuftig systeem dat we met een reden hebben. Het beschermt ons in tijden van nood; het draagt bij aan het vormen van onze persoonlijkheid en het geeft ons heel veel kracht. Maar…
Grootste obstakel bij verandering
…Het is ook het meest lastige obstakel bij verandering. Vaak hebben we op enig moment al wel het inzicht verkregen en de ambitie gemarkeerd voor de verandering, maar ontbreekt het nog aan het vermogen langs onze eigen weerstand te geraken. Het vileine hiervan is ook nog eens dat hoe groter of kernachtiger de verandering zal zijn, des te groter en sluwer de weerstand zal zijn.
Je kan in de context van coaching de navolgende simpele vergelijking er gerust bij houden: kleine en weinig betekenisvolle veranderingen gaan doorgaans gepaard met weinig weerstand; grote en impactvolle veranderingen gaan gepaard met veel weerstand. Andersom geredeneerd: kom je weinig weerstand tegen, dan zal de beoogde verandering niet enorm zijn. Kom je daarentegen veel weerstand tegen, dan weet je dat er sprake zal zijn van significante verandering.
Blij met weerstand!
Weerstand zelf is dus helemaal niet verkeerd. In al haar verschijningsvormen is ze juist een goede indicatie van een significante verandering en dus zeer bruikbaar op de weg ernaartoe!
Zet dus gerust je hakken in het zand. Probeer jezelf niet te veroordelen, maar maak de weerstand voor jezelf inzichtelijk en bespreekbaar. Dat is wat onze business coaches ook doen: we geven je de ruimte om te bedenken en te voelen wat je er mee wilt en ondersteunen je bij de privé en zakelijke keuzes die jij maakt.
Kies voor een van onze coaches en zodra je je hakken in het zand zet, zul je ervaren waarom COURIUS de specialist is in de menskant van veranderen en waarom we jou beloven dat verandering altijd mogelijk is.
Weerstanden in je team of organisatie?
Weerstand binnen je team of organisatie heeft een grote impact. Op de resultaten, maar ook op de onderlinge relaties en sfeer. Met een Teamenergiemeting breng je in kaart welke energieën in jouw team in welke mate aanwezig zijn. Onderzoek heeft namelijk bewezen dat Teamenergie de belangrijkste voorspeller is van teamsucces. De Teamenergiemeting laat zien waar de aanknopingspunten binnen ieder team zitten om de weg te vinden naar betere prestaties, samenwerking en sfeer. Je leest hier meer over de Teamenergiemeting.
0 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.