We worden er gelukkig doodongelukkig van
De meeste mensen werken op plekken waar ze niet willen zijn om spullen te kopen die ze niet nodig hebben. Ze doen gewoon wat ze gisteren al deden omdat ze niet beter weten. Jaren geleden, ik werkte bij een van dé corporate finance clubs van Nederland, had ik samen met een collega een gesprek met een jong ventje dat graag bij ons wilde werken. Hij vertelde ons enthousiast: ‘Ik vind het gewoon heel erg leuk om in Excel-waarderingsmodellen uit te werken.’ Waarop mijn collega, die de hele dag niets anders deed dan Excel-waarderingsmodellen invullen, hem aankeek met een blik van oprechte verbijstering en medelijden. ‘Leuk?! Hoe bedoel je, leuk?! Met je vrienden in de zon op het terras zitten en bier drinken, dat is leuk.’
Ik zeg altijd tegen mijn klanten dat het leven simpel is maar niet makkelijk. De regels van het spelletje zijn niet zo ingewikkeld, maar sociale druk en kuddegedrag weerhouden ons ervan het leven te leven zoals wij dat willen – in plaats daarvan spelen wij het toneelstuk van ons leven zoals de maatschappij graag wil dat we het spelen. Het spelletje van de maatschappij is gericht op succes en materiële rijkdom. Waar dat toe leidt weten we allemaal. We leven zogenaamd in de beste tijd ooit, in een van de meest welvarende landen ter wereld.
Tegelijkertijd zit een schrikbarend deel van de bevolking aan de Prozac, heeft de helft van de mensen geen relatie maar wil er stiekem wel een, zijn we over tien jaren net zo dik als de Amerikanen en hoor je in de media alleen maar mensen klagen. Kijk maar om je heen hoeveel mensen ‘slachtoffer’ ergens van zijn, en zichzelf ook zo zien. Kennelijk weten we niet wat we met al onze rijkdom aan moeten. We worden er doodongelukkig van. We voelen ons leeg.
Maar er is nog een ander spelletje, dat gaat over zelfkennis. Dat spelletje heeft geen doel, behalve bewust zijn. Socrates zei het al: ‘De enige kennis die relevant is, is die van je eigen onwetendheid.’ Bewust zijn is eerlijk kijken naar jezelf, naar je leven en naar je positie in de maatschappij. Voor de meeste mensen is zelfkennis veel te pijnlijk en ontluisterend. Ze beginnen er niet eens aan. Om met de Amerikaanse politicus en wetenschapper Benjamin Franklin te spreken: ‘There are three things extremely hard: steel, a diamond, and to know one’s self.’ Toch (of juist daardoor) is zelfkennis de enige weg die ik ken om gelukkig te worden. Laat ik meteen zeggen dat ‘gelukkig’ een rotwoord is. Het riekt naar geitenwollen sokken en gezellig in een kring elkaars hand vasthouden. ‘Get a life!’ denk je dan al gauw.
Toch weet ik geen beter woord voor waar we in het leven allemaal naar zoeken: we willen gelukkig worden. Als er een andere term is die het voor jou beter samenvat, prima. ‘Thuiskomen’, ‘in de zone zijn’, ‘op een goede flow zitten’, ‘elke dag met je goede been uit bed stappen’, ‘een permanent goed humeur’ – noem het hoe je wilt. Maar wanneer zijn we dan gelukkig of ‘in de zone’? Simpelweg als we onze behoeften kunnen bevredigen. Wij mensen zijn behoeftenbevredigers. We kunnen het verpakken zoals we willen (carrière, relaties, fun, sociale contacten), maar uiteindelijk zijn we de hele dag bezig onze behoeften te bevredigen. Als ondernemer weet je dat als geen ander: ‘De klant is koning’ betekent niets anders dan een behoefte van de klant bevredigen in ruil voor geld. En wat doe je dan met dat geld? Juist ja, je eigen behoeften bevredigen.
Boekentip: De regels van het spelletje, Eelco Smit
0 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.