Binnen onze Business Coaching en team- en leiderschapstrajecten zien wij steeds opnieuw hoeveel impact echt en oprecht luisteren heeft. Als je luistert vanuit de intentie om te begrijpen in plaats van dat je luistert om te reageren, creëer je diepe verbindingen met de ander, je team, je organisatie en de wereld. Wat ons betreft is luisteren dan ook een kernvaardigheid voor het creëren en onderhouden van optimale (zakelijke) relaties die leiden tot duurzaam resultaat.
Van bewustzijn naar bewuste keuzes
De eerder gepubliceerde artikelen over deze kernvaardigheid zijn bedoeld om je bewustzijn over dit thema te verhogen. Bewustzijn gaat immers vooraf aan het maken van keuzes omtrent een andere houding en het vertonen van nieuw luistergedrag in de relatie van jou naar anderen toe. Hoe meer je luistert met integriteit en actief bouwt aan relatievertrouwen, des te meer verbinding wordt er ervaren.
In het verleden hebben we meerdere artikelen met drie verschillende perspectieven rondom luisteren gepubliceerd.
Perspectief 1: drie niveaus van luisteren (vanuit ik)
Perspectief 2: vijf stijlen van luisteren (vanuit de ander)
Perspectief 3: hoe luisteren wij naar elkaar (vanuit wij)
De drie niveaus van luisteren (ik)
Bij dit eerste perspectief staat de vraag centraal ‘hoe luister ik naar de ander?’ Hier zien we drie niveaus in luisteren.
Niveau 1: ‘intern gericht’ luisteren
In plaats dat je naar de ander luistert en probeert te begrijpen waar het bij hem over gaat, ben je meer met je eigen verhaal en met wat jij wilt vertellen bezig. Iemand komt bijvoorbeeld bij je met een probleem waar deze tegenaanloopt en bij jou komen direct gedachten op over vergelijkbare problemen die je zelf hebt ervaren. Je stelt verder geen vragen, maar neemt het gesprek over. Je vertelt over jouw eigen situatie en hoe jij indertijd dat probleem hebt opgelost. Waarschijnlijk inclusief het advies om dit probleem ook vooral op deze manier op te lossen.
Niveau 2: een ‘laserbeam’ focus op de ander
Hierbij blijf je vragen stellen omdat je echt wilt begrijpen waar het bij de ander om gaat. Je luistert naar de antwoorden en nieuwe vragen blijven opkomen. Het is best intens luisteren, net zoiets als je ziet bij verliefde stelletjes of het contact tussen een vader/moeder met een baby. Je gaat helemaal in elkaar op en kunt daardoor je omgeving zelfs vergeten. Wat een nieuwsgierigheid en focus, en wat voor nieuwe inzichten kan dat opleveren.
Niveau 3: ‘global listening’
Op het derde niveau van luisteren, luister je niet alleen naar de letterlijke woorden van de ander, maar je luistert tussen de regels door. Wat wordt er niet gezegd maar waarschijnlijk wel bedoeld? Wat is voor de ander belangrijk in deze situatie en wat zegt je intuïtie? Als je dit soort dingen uitspreekt dan brengt dat verdieping in het gesprek. De ander wordt zich steeds bewuster waar het voor hem écht om gaat.
Wat op dit derde luisterniveau belangrijk is, is dat je jouw inzichten niet tot de waarheid verheft (anders zit je weer in niveau 1), maar dat je benieuwd blijft hoe jouw inzichten ‘landen’ bij de ander. Welke gedachten roept het op? Je blijft je nieuwsgierigheid inzetten.
De vijf stijlen van luisteren (ander)
Bij dit tweede perspectief van luisteren staat de vraag centraal ‘Hoe luistert de ander naar mij?’ Dat perspectief kent vijf stijlen die opbouwen:
Luisterstijl 1: niet luisteren
Terwijl je tegen de ander spreekt is hij druk in zijn werkzaamheden of zijn gedachten verzonken en hoort hij je simpelweg niet. En desondanks blijf je doorpraten. Lijkt een vergezocht scenario? Was het maar waar! Kijk tijdens vergaderingen maar eens rond.
Luisterstijl 2: doen alsof je luistert
Als je kinderen hebt ken je dit niveau gegarandeerd. Terwijl je aan het werk bent vraagt je kind om iets of vertelt opgewonden een verhaal over wat hij zojuist heeft meegemaakt. En terwijl je je blijft concentreren op je werk zeg je tussendoor ‘jaja, huh, oh, leuk’ terwijl je eigenlijk geen idee hebt wat er wordt gezegd. Herkenbaar?
Luisterstijl 3: selectief luisteren
Bij dit derde niveau luister je naar de ander met een filter van ‘welke informatie vind ik van belang of ben ik in geïnteresseerd?’ Slechts op die momenten luister je om te begrijpen en stel je eventueel aanvullende vragen. Verder laat je de informatie van je afglijden en er wordt dus nog steeds geen écht gesprek gevoerd.
Luisterstijl 4: aandachtig luisteren
Je luistert nu om de ander te begrijpen. Wat is het wat de ander zegt en wat verwacht hij van jou? Dit niveau is nog wel erg op feiten gebaseerd. Er wordt als het ware ‘letterlijk’ geluisterd naar wat de ander zegt en van daaruit worden conclusies getrokken.
Luisterstijl 5: empathisch luisteren
Op dit niveau wordt geluisterd naar de woorden en feiten én worden lichaamstaal zoals intonatie, volume, gezichtsuitdrukking en andere non-verbale signalen meegenomen. Daarmee wordt ‘tussen de regels door’ geluisterd en ontstaat een completer beeld. Lees ook het artikel over lichaamstaal dat we eerder over dit onderwerp hebben geschreven.
De vier interactieniveaus van luisteren (wij)
Bij dit derde perspectief gaat het om de interactie met de centrale vraag ‘Hoe luisteren wij naar elkaar?’
Is de interactie erop gericht om data op te halen waarbij de vrager alleen geïnteresseerd is in antwoorden (1e niveau)?
Gaan jullie juist het debat aan waarbij er een winnaar en een verliezer is en de kans groot is dat de relatie verhardt(2e niveau)?
Is er een dialoog waarbij er een wederzijdse bereidheid is om tot nieuwe inzichten te komen (3e niveau)?
Is het een open gesprek zonder agenda dat leidt tot (verrassende) nieuwe inzichten (4e niveau)?
Klinkt dit wat vaag? Kijk dan voor een uitleg van deze 4 niveaus naar het artikel ‘Het gesprek’.
Dynamische dans leidt tot verbindend luisteren
Als je de perspectieven ten opzichte van elkaar plaatst (zie bovenstaand overzicht) dan ontstaat er een dynamische dans tussen de ik-, hij- en wij-positie. De ene keer ben je de zender, dan weer de ontvanger, en tegelijkertijd zijn we samen in gesprek. Hoe beter je je bewust bent van deze dans, des te beter kun je er verbindend mee spelen. Als je daarbij bewust vanuit de ik-positie de keuze maakt om op de ander te focussen en je intuïtie inzet, vanuit de hij-positie bereid bent aandachtig en empathisch te luisteren en binnen de relatie (wij-positie) jullie je allebei inzetten voor de dialoog of ‘presencing’ dan is er sprake van verbindend luisteren.
Rationeel én emotioneel luisteren
Bij verbindend luisteren wordt binnen het gesprek diepgaand rationeel én emotioneel geluisterd naar de vraag en het antwoord. Om te komen tot verbindend luisteren is naast het bewustzijn van bovenstaande perspectieven, het belangrijk dat jullie beiden:
de intentie hebben om verbindend te luisteren;
bereid zijn om bewust met de verschillende posities te spelen;
elkaar uitnodigen om van positie te wisselen;
het bespreekbaar maken als het gesprek niet goed verloopt.
Aan de slag!
Inzichten rondom echt en oprecht luisteren dragen bij tot het creëren en onderhouden van krachtige (zakelijke) relaties. Maar… de inzichten leiden niet per se tot verandering in je wat je denkt, voelt, zegt of doet als je er niet actief mee aan de slag gaat. Daarom heb ik deze keer een oefening voor je. Ga de komende week in de gesprekken die je voert na of je echt en oprecht verbindend luistert. Ontstaat er een dynamische dans tussen de ik-, hij- en wij-positie?
Wat het antwoord ook is, onderzoek wat de reden is dat je wel of niet verbindend luistert. Is dat bijvoorbeeld afhankelijk van het onderwerp waarover wordt gesproken, hoe je de ander(en) ervaart en de mening die je over hem of haar hebt, je emotionele toestand, hoe druk of rustig je in je hoofd bent? Of heeft het met andere factoren te maken? Wat leer je van deze zelfreflectie? En wat ga je met de inzichten doen?
Wil je hier eens over van gedachten wisselen?
Reageer met je vraag of observatie. Of neem contact op. Onze business coaches bieden je graag een luisterend oor en geven je waardevolle feedback op je performance.
Ik ben een energieke en uitdagende leiderschapsexpert, team- en executive coach, internationaal facilitator, spreker en auteur van de bestseller Verbindend Vermogen. Ik richt me op de (door)ontwikkeling van het verbindend vermogen van leidinggevenden, executives en managementteams in binnen- en buitenland. In mijn optreden pak ik vragen praktisch en oplossingsgericht aan. Klanten omschrijven mijn stijl als optimistisch, daadkrachtig, invoelend, gepassioneerd, resultaatgericht en inspirerend.Lees verder
2 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
2 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.