Tijd voor een nieuw beeld van leiderschap

We zeggen graag dat leiderschap draait om visie, invloed en verbinding. En toch… wie zie jij voor je als je aan een ‘sterke leider’ denkt? Een man met overtuigingskracht? Een vrouw met empathie? Of iemand die zich net zo makkelijk aanpast aan wat nodig is zonder vast te zitten aan een stereotype?

Nieuw onderzoek van Capgemini Research Institute bevestigt iets wat veel mensen in de praktijk al voelen: we hebben nog altijd onbewuste verwachtingen van hoe leiders zich ‘horen’ te gedragen. En die verwachtingen zijn vaak gekoppeld aan gender. Niet bewust, maar ze hebben wel invloed bij beoordelingen, promoties en in gesprekken. En ook in hoe je jezelf als leider ziet.

Gender beïnvloedt niet je talent, maar wél je ruimte

In het onderzoek werd gekeken naar hoe vrouwen en mannen beoordeeld worden op leiderschap. Wat blijkt? Vrouwen worden gemiddeld even competent gevonden als mannen. Sterker nog, op aspecten als luisteren, coachen en samenwerken scoren ze zelfs vaak hoger. En toch worden deze kwaliteiten minder snel herkend of gewaardeerd als leiderschapskwaliteiten.

Dat ligt niet aan het belang van deze kwaliteiten, maar aan het beeld dat nog steeds leeft van wat ‘goed leiderschap’ is. Bij veel mensen overheerst, vaak onbewust, nog steeds het klassieke leiderschapsprofiel: assertief, zichtbaar, doortastend en richtinggevend. Eigenschappen die traditioneel eerder met mannelijkheid worden geassocieerd.

De toekomst vraagt om ander leiderschap

De wereld waarin we leiden is radicaal aan het veranderen. Denk aan de opkomst van AI, toenemende digitale complexiteit, hybride samenwerking, maatschappelijke spanningen en een groeiend bewustzijn rondom inclusie. In deze realiteit werkt het oude leiderschapsmodel niet meer.

Vandaag én morgen vraagt om meer dan alleen koers uitzetten. Het vraagt onder meer om leiderschap met sensitiviteit voor context, het kunnen luisteren naar wat niet wordt gezegd, om mentale flexibiliteit, samen betekenis geven en kunnen omgaan met onzekerheid. Vaardigheden als empathie, relationeel inzicht, nieuwsgierigheid en moreel kompas zijn geen ‘nice to haves’ meer. Ze zijn essentieel voor het leiderschap van vandaag én morgen

Het is dan ook hoog tijd om het oude beeld van krachtig leiderschap bij te stellen. Want als we leiderschap blijven beoordelen op verouderde ideeën, lopen we niet alleen talent mis, maar lopen we ook vast in de toekomst.

Wat vraagt dit van jou als leider?

Het feit is dat bewust omgaan met genderbeelden niet slechts een HR-thema is. Het is een leiderschapsthema. Want als leider vorm jij de ruimte waarin anderen zich kunnen laten zien. Of niet.

Dat begint bij zelfonderzoek en -bewustzijn. Welke beelden van ‘goede leiders’ draag jij met je mee? Welke eigenschappen waardeer je het meest, en zijn die soms cultureel gekleurd? En durf je leiderschap te zien als iets fluïde? Iets dat per situatie kan veranderen zonder aan kracht te verliezen?

Dit zelfonderzoek en handelen naar de opgedane inzichten vraagt dat je ruimte maakt. Ruimte voor andere stijlen, andere perspectieven en andere vormen van invloed. Niet omdat het ‘moet’, maar omdat het jouw team, jouw organisatie en jouw leiderschap rijker maakt.

Wat kun je doen?

Bijgaand een viertal tips om je eigen beeld van krachtig leiderschap te nuanceren.

1. Check je reflexen. Bij wie ben je sneller onder de indruk? Van wie verwacht je meer initiatief? En wie verrast je keer op keer?
2. Geef actief ruimte aan andere leiderschapsvormen. Zet mensen in de spotlight die misschien niet de hardste stem hebben, maar wel zichtbaar impact maken.
3. Bespreek het. Maak gender(stereotypering) bespreekbaar, ook als het schuurt. Niet met het vingertje, maar vanuit nieuwsgierigheid.
4. Wees zelf een voorbeeld. Laat zien dat kracht, kwetsbaarheid en empathie samen gaan. En dat stilte net zo invloedrijk kan zijn als woorden.

Tot slot

Goed leiderschap past zich aan. Aan mensen, context en wat nodig is. Maar helaas, nog steeds passen veel mensen zich aan, aan wat ze denken dat goed leiderschap is. Hoog tijd om deze denkwijze echt om te draaien.

Bij COURIUS begeleiden we leiders bij het loslaten van verouderde beelden over krachtig leiderschap. Zodat ze durven leiden vanuit wie ze zijn en aansluiten bij wat écht nodig is in deze tijd. Nieuwsgierig hoe dat eruitziet? Lees onze case over leiderschapsontwikkeling.