Teamenergie meting bij de Chicago Bulls
Sport inspireert leiders en managers met de prestaties van uitzonderlijke teams, zoals de Chicago Bulls in 1995-1996. Met 72 overwinningen, slechts 10 nederlagen, en zes NBA-kampioenschappen van 1991 tot 1998, zetten de Bulls onder leiding van coach Phil Jackson nieuwe normen in teamwork en leiderschap. Het tijdperk van Jackson, Michael Jordan, Scottie Pippen, en Dennis Rodman toonde een transformatie van een gemiddeld team naar een legendarische status in de sport.
Hun succesverhaal leert ons over het belang van visionair leiderschap en de dynamiek binnen een team, die zowel tot ongekende successen kan leiden als de val naar anonimiteit na het vertrek van sleutelfiguren. Deze geschiedenis biedt een waardevol leermoment voor leiders en managers, en nodigt uit tot reflectie op de essentiële elementen van succesvol teammanagement.
Teamenergie en High-Performing Teams
Het verborgen geheim achter het succes van teams schuilt in Teamenergie, zoals aangetoond in onderzoek (Van der Zwan, 2017) onder honderden teams. Teams die doordrenkt zijn van energie presteren tot wel 40% beter, ervaren een lager verloop en minder verzuim. Elk team wordt geconfronteerd met zes verschillende energievormen, elk met hun eigen rol om het team te helpen omgaan met diverse uitdagingen. Wanneer deze energieën in evenwicht zijn, wordt Teamenergie de drijvende kracht achter een goed functionerend team. Het Teamenergiemodel (Van der Zwan, 2017) onderscheidt twee dimensies:
- Effect van Teamenergie op samenwerking
- Intensiteit van Teamenergie

De dynamiek van Teamenergie bij de Chicago Bulls
Tijdens een denkbeeldige Teamenergie meting van de Chicago Bulls in het seizoen 1995-1996 blijkt dat, een overdosis aan passie als een rode draad door het team loopt. Stress en ongemak zijn de dominante energieën tijdens de trainingen. Deze opmerkelijke constatering werpt een intrigerende vraag op over de impact van intense trainingen, waarbij spelers worden blootgesteld aan stressvolle en ongemakkelijke situaties, op hun vermogen om tijdens wedstrijden een gevoel van comfort, ruimte en berusting te ervaren. Met uitzonderlijke prestaties voor een langere periode als opmerkelijk resultaat.
Het fascinerende aspect van het kunnen ‘spelen’ met de zes verschillende energieën tijdens zowel trainingen als wedstrijden om ze in evenwicht te houden, is intrigerend. Dit impliceert dat bepaalde energieën op bepaalde momenten de overhand kunnen hebben, om vervolgens weer te worden getemperd. Het is als het draaien aan knoppen om de dynamiek van het team te sturen.
Passie is een krachtige energie die teams verenigt en inspireert, vaak beschouwd als de drijvende kracht achter uitzonderlijke prestaties. Het is een diepgaand gevoel van enthousiasme, opwinding en betrokkenheid dat intrinsiek motiveert en mensen aanspoort om hun uiterste best te doen. Bij de Chicago Bulls wordt deze passie weerspiegeld in de liefde voor basketbal die spelers elke wedstrijd doen spelen alsof hun leven ervan afhangt. Zelfs tijdens trainingen blijft het team gedreven om zichzelf te overtreffen, met een onverzettelijke wil om te winnen en de beste te zijn. Deze drang naar excellentie wordt aangewakkerd door het verlangen om zowel het team als de fans trots te maken en geschiedenis te schrijven. Het is deze passie die hen in staat stelt om vol te houden, zelfs in de meest uitdagende tijden.
De cultuur van uitdaging
Bij de Chicago Bulls wordt vaak gesproken over het ‘Kampioenschaps-DNA’, wat impliceert dat het verlangen om te winnen diep geworteld is in het team. De druk om elke wedstrijd te zegevieren is enorm. Michael Jordan, als leider, streefde altijd naar het uiterste en verwachtte hetzelfde van zijn team. Tijdens de trainingen waren stress en ongemak altijd dominant aanwezig. Er waren spelers die bang waren voor hem als ze niet aan de verwachtingen voldeden. Jordan nam tijdens de trainingen altijd het voortouw en werkte het hardst van allemaal, maar iedereen wist dat het aanhaken of afhaken was.
Het ongemak dat heerst in het team van de Chicago Bulls balanceert op (en af en toe over) de rand van stress. Dit is gelijk de subjectiviteit die in ongemak aanwezig kan zijn. Voor de ene persoon is het ongemakkelijk en voor de andere niet per se. Dit team zoekt grenzen op om altijd de allerbeste te zijn en gaat hier ook regelmatig overheen. Tijdens trainingen wordt iedereen gepusht om beter te worden, spelers worden keihard aangepakt, er wordt gescholden en in sommige gevallen zelfs gevochten.
‘Dennis Rodman beschreef de trainingen in pre-season als oorlog waarin alles geoorloofd was. Dit allemaal om iedereen voor te bereiden op alles wat ging komen in het seizoen.’
Tijdens de wedstrijden moesten de energieën comfort, ruimte en berusting meer aanwezig zijn om in de ‘zone’ te komen. Stress en ongemak zijn nu niet meer dominant zodat er optimaal gepresteerd kan worden. De extreme voorbereiding, het duidelijke strijdplan en het vertrouwen in elkaar en ieders kwaliteiten leiden tot buitengewone prestaties.
Lessons learned
- Levendige en gezamenlijke doelen stellen
Phil Jackson’s aanpak richtte zich op het stellen van inspirerende, gezamenlijke doelen, waarbij hij iedereen in het team betrok, inclusief supersterren. Hij bouwde aan een teamcultuur die individuele talenten benadrukte en ondersteunde, wat leidde tot de transformatie van Michael Jordan in een ultieme teamspeler. Dit werd symbolisch geïllustreerd tijdens de NBA-finale van 1997, toen Jordan niet tot scoren kwam. In een cruciale time-out vroeg Jackson aan Jordan wie er vrijstond, waarop Jordan antwoordde: “Steve”. In de laatste seconden van de wedstrijd ontving Steve de bal, scoorde en bezorgde het team de NBA-titel van 1997.
Het stellen van uitdagende persoonlijke en teamdoelen was cruciaal voor succes, zoals gedemonstreerd door “The Last Dance”, waarbij het hele team werd gedreven door een gezamenlijk doel. Deze laatste prestatie, voordat het team uiteenviel, werd ervaren als een collectieve triomf en resulteerde in het zesde kampioenschap.
- Power of small wins
Phil Jackson benadrukte het belang van het bewaken van teamgrenzen en het aanpakken van kleine problemen om escalatie te voorkomen. Een voorbeeld hiervan is een conflict tussen Michael Jordan en Steve Kerr, waarbij Jordan zijn excuses aanbood. Dit versterkte de relatie en waardering tussen de teamgenoten. Jackson’s principe van ‘Power of Small Wins’ toont aan dat kleine vooruitgang de betrokkenheid, samenwerking, creativiteit en productiviteit binnen teams verbetert. Daarom is het des te belangrijker om kleine zaken tijdig aan te pakken!
- Vier je successen en blaas stoom af
Het vieren van successen en het bieden van mogelijkheden voor teamleden om stoom af te blazen was essentieel volgens Phil Jackson. Hij gaf bijvoorbeeld Dennis Rodman de ruimte om na wedstrijden te ontspannen, ondanks de controversiële aard van Rodmans activiteiten. Jackson benadrukte het belang van rust en herstel na het seizoen. Wees je bewust dat het nodig kan zijn dat voordat je iets nieuws start je met iets anders moet stoppen.
- Zoek naar balans
Probeer balans te vinden in de zes aanwezige energieën. Als stress en ongemak een periode de overhand hebben, geef dan extra aandacht en tijd aan energieën die een lagere intensiteit of een positievere invloed op het team hebben. In de werksituatie is het duidelijke onderscheid tussen trainingen en wedstrijden niet aanwezig. Deze vertaalslag is wel goed te maken, organiseer bijvoorbeeld workshops of trainingen. Maar ook het organiseren van ontspanning of even niks doen kan een goede afwisseling zijn in een periode waar stress of ongemak dominant aanwezig zijn. Een goede balans tussen de zes energieën zorgt voor een duurzaam high-Performing team.
1 antwoord
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.8h34xf