Stress? Volg je hart (deel 2)
In het vorige blog is een aantal inzichten gegeven over stress en de kracht van het hart. In dit blog ga ik in op een aantal andere inzichten van het Institute of HeartMath ten aanzien van de kracht van het hart. En, het is slechts een kleine selectie van de vele waardevolle inzichten die er zijn. Mocht je na het lezen van dit artikel meer informatie willen dan raad ik je aan het boek ‘The HeartMath Solution’ van Doc Childre & Howard Martin te lezen. In dit boek worden vele inzichten uitgewerkt en verwijzingen gegeven naar wetenschappelijke onderzoeken.
Hoe ontstaat stress?
Terug naar de kernvragen van het vorige artikel: wat is stress, wat is het effect op het hart en hoe kan de hartkracht worden aangewend om de effecten van stress in je lichaam te reduceren? Allereerst is het hierbij belangrijk te realiseren dat stress niet komt door de situatie waarin we ons bevinden, maar door de rationele interpretatie ervan. Des te meer belang we aan een situatie hechten, des te meer hebben we last van de bijbehorende stress (door ons ervaren). Een milde vorm van stress heeft van oorsprong een belangrijke functie omdat het ons lichaam gereed maakt voor een actie (vechten, vluchten of ‘freeze’). Echter in de loop van de tijd is ons rationele brein steeds verder ontwikkeld, terwijl de essentiële stressfunctie erg basaal is gebleven. We zijn ‘vergeten’ onze emotionele intelligentie mee te ontwikkelen waardoor we nu worden gegijzeld door ons eigen intellect.
Wat gebeurt er bij stress?
Want wat gebeurt er bij stress? In feite gaat ons zenuwstelsel dan in zekere mate op tilt, onder meer onder invloed van het stresshormoon cortisol en adrenaline. Er ontstaat een onbalans in ons sympatisch en parasympatisch zenuwstelsel. Het sympatisch zenuwstelsel is het gaspedaal van het lichaam, het parasympatisch zenuwstelsel de rem. Door de onbalans krijgt ons hart twee signalen tegelijk, namelijk harder werken én meer rust. Het effect… dat is het best te vergelijken met het effect dat je in je auto tegelijk flink gas geeft terwijl je ook stevig blijft remmen. Hoe lang blijft je auto dan goed functioneren?
Onbalans in je lijf
Er ontstaat bij stress dus niet alleen onbalans in je hart, maar de onbalans is ook meetbaar in onder meer je bloeddruk, je hormoonstelsel en je immuunsysteem. Je lichaam is nu in een incoherente situatie en lijdt onder de stressreactie. De bedoeling is uiteraard om dit te herstellen. Onderzoek heeft daarbij aangetoond dat als je vanuit deze situatie in staat bent te komen tot een hartcoherente situatie, dit vrijwel direct leid tot o.a. een meer stabiele bloeddruk, een evenwichtige werking van het hormoonstelsel en van het immuunsysteem.

Hartslagvariabiliteit
Ook is de stress meetbaar in je hartslag. In een ‘normale’ situatie heb je nooit een stabiele hartslag maar verandert deze gelijkmatig bij het in- en uitademen. Als je inademt gaat je hartslag iets omhoog, als je uitademt gaat deze iets omlaag. Dit wordt de hartslagvariabiliteit genoemd. Dus als een dokter je hartslag meet en zegt dat je hartslag 60 is, dan is dit slechts een gemiddelde. In werkelijkheid varieert je hartslag dan bijvoorbeeld tussen 67 (bij inademen) en 55 (bij uitademen). Als je dit uitzet in een grafiek ontstaat er een mooie sinusvorm.
Als je gestrest bent zie je niet alleen dat de mooie sinus van de hartslagvariabliteit een grillig patroon gaat vertonen, maar langdurige stress laat eveneens een afname zien van de uitersten van de hartslagvariabiliteit. Deze worden steeds minder. Onderzoeken tonen daarbij een verband aan tussen afname van variabiliteit en lichamelijke gezondheid en suggereren zelfs dat het een indicator is van het aankomend sterven van iemand. Overigens, als je ouder wordt neemt de hartvariabiliteit per definitie ook af.
Reguleren balans in je lijf
Het hart heeft dus een belangrijke functie in het reguleren van de balans binnen ons lichaam. En zo ook bij stresssituaties. Gebleken is dat bij stress door ogenschijnlijk eenvoudige oefeningen via de kracht van ons hart de balans in ons lichaam kan worden hersteld. Eén van deze door het Institute of HeartMath ontwikkelde oefeningen wordt hieronder weergegeven. Deze oefening bewerkstelligt hartcoherentie en gelijkmatige hartvariabiliteit en heeft daarmee een neutraliserende of zelfs positieve werking op onder meer bloeddruk, hormoonstelsel en immuunsysteem.
Oefening stress verminderen
Ik wil je uitdagen de komende drie weken de onderstaande oefening regelmatig te doen. Begin te oefenen in een ontspannen situatie om er bekend mee te raken, zodat je de oefening in een situatie van stress kunt toepassen. En ook in een rustsituatie heeft de oefening een positieve uitwerking op je lichamelijke toestand. Ter voorbereiding op de oefening kun je eerst naar de video ‘the language of love, as told by your heart’ kijken.
- (H)erken het gevoel van stress en neem een time-out!
- Probeer oprecht je aandacht te verschuiven van de gedachten in je hoofd (of verstoorde emoties) naar het gebied rondom je hart. Het kan helpen om daarbij te visualiseren dat je door je hart ademhaalt. Behoud deze focus voor minimaal 30 seconden.
- Roep een positief gevoel of prettige tijd in je leven op en probeer het te herbeleven.
- Gebruik nu je intuïtie, gezond verstand en oprechtheid en vraag je hart wat een efficiëntere reactie op de situatie kan zijn. Een reactie die de stress in de toekomst zal verminderen.
- ‘Luister’ naar wat je hart te zeggen heeft op je vraag.
Tot slot
Als de oefening in tijden van stress niet direct tot resultaten leidt, benader jezelf dan met mildheid. Waardeer elke stap die je maakt, hoe klein dan ook. En wil je daarbij begeleiding en ‘biofeedback’ in het moment, neem dan contact met me op. Wat mij betreft mag de volgende revolutie nu komen; de revolutie van emotioneel management waarbij emotionele volwassenheid uiteindelijk leidt tot emotionele vrijheid.
Ontwikkel je hartkracht!
1 antwoord
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.