Slimme groep of domme massa?
Als mensen brengen we zodanig structuur aan in onze organisaties zodat de voorwaarde is geschapen om te werken als een goed geoliede machine. Iedereen kent het doel, weet wat zijn taak is, processen en procedures zijn beschreven en de producten worden geleverd. Totdat… de klant eisen gaat stellen, de concurrentie ineens een bedreiging wordt, iemand met een groot ego de cultuur verstoort, etc. Dan hebben we moeite snel te schakelen en de organisatie op korte termijn aan te passen aan de nieuwe situatie. Slimme groep of domme massa?
Een mier alleen stelt weinig voor. Deze krijgt niet veel voor elkaar. Een groep van een half miljoen mieren daarentegen is een heel ander verhaal. Zij zijn in staat zodanig samen te werken dat ze gezamenlijk hun territorium verdedigen en de kortste weg naar het voedsel kunnen vinden (in rechte lijnen). En leg je een obstakel in de weg dan duurt het niet lang voordat een nieuwe snelste weg is gevonden. De werkzaamheden tussen deze half miljoen mieren worden daarbij op elkaar afgestemd via een ‘eenvoudige’ wijze van communiceren: met voelen en ruiken. Hun werkwijze is zo effectief dat deze wordt bestudeerd door mensen en de gevonden ‘regels’ worden onder meer gebruikt binnen de logistiek of het gebruik van het internet. Zwermintelligentie wordt het genoemd. Domme massa of slimme groep?
Wat gebeurt er met een groep mensen in een openbare ruimte waar ze zich op hun gemak voelen en waar ineens rook verschijnt? Er is een kans dat ze zich afvragen waar de rook vandaan komt, ze om zich heen kijken en zolang de rest van de mensen ook kalm blijft, niemand echt in beweging komt. Ondanks dat er gevaar dreigt! En als we op zoek gaan naar een restaurant dan blijven we bij voorkeur weg uit het lege restaurant. Maar zien we een restaurant met veel auto’s voor de deur en waar meerdere mensen aan het eten zijn dan gaan we zelf ook naar binnen. Dan zal het wel goed en gezellig zijn! Maar hoe zijn deze mensen daar terecht gekomen? Slimme groep of domme massa?
Het kost een honingbij veel energie om te vliegen. Het is dan ook van belang om zo efficiënt mogelijk om te gaan met reserves. Nadat de verkenners terugkomen in de korf wordt door middel van een dansje aangegeven waar het voedsel zich bevindt en maken de bijen op basis van kwaliteit en afstand een keuze welke bijen dit voedsel gaan halen. En bij het ‘leeghalen’ van de bloemen wordt een optimale route gevlogen waardoor de kortste totale afstand wordt afgelegd. Het bepalen van zo’n optimale route tussen vele objecten wordt het ‘handelsreizigersprobleem’ genoemd. Dit probleem wiskundig oplossen is dermate lastig dat het lang heeft geduurd voordat onze computers voldoende kracht hadden om deze berekening uit te voeren. En om het helemaal opmerkelijk te maken, de verkenners vliegen niet op kop. Zij vliegen ergens in het midden. Domme massa of slimme groep?
En nu we toch nog steeds bij het dierenrijk zijn, heb je je ooit afgevraagd hoe het mogelijk is dat grote groepen sprinkhanen, spreeuwen of vissen in staat zijn om bij hoge snelheid zich te verplaatsen zonder dat ze elkaar raken? Daarbij hebben ze echt geen tijd om steeds uitgebreid in overleg te gaan, samen koers te bepalen, afspraken te maken, etc. Maar toch gaan ze steeds dezelfde kant op, en als in 1 beweging gaan ze ineens een andere kant op. Allemaal tegelijk. Het gaat om slechts een paar basisregels waar elk dier zich aan houdt. En dat levert onderstaande mooie taferelen op.
Bovenstaande zijn slechts een paar voorbeelden van wat we kunnen leren uit het dierenrijk ten aanzien van zwermintelligentie en groepscommunicatie. Daarbij is binnen de groep bekend voor eenieder wat zijn rol is en wordt zonder centrale sturing een geweldige prestatie geleverd. Cruciaal daarbij is dat er niet teveel regels worden opgesteld over hoe moet worden samengewerkt en dat eenieder zich vervolgens echt houdt aan de afgesproken regels. Zonder uitzondering! Dus ook als je een dag minder zin hebt, dan nog wordt van je verwacht dat je je 100% inzet en houdt aan de regels.
Wat zou er mogelijk zijn als wij onze organisaties meer volgens dit principe opbouwen en dat alle leidinggevenden (die je dus in principe niet eens nodig hebt) en medewerkers de mentaliteit hebben om hierin mee te gaan? Begin daartoe eerst bij wat meer begrip van de principes en open te staan om te leren van het dierenrijk. Het boek ‘zwermintelligentie’ van Len Fisher kan je daarbij helpen. Los van de inspiratie die je opdoet voor je organisatie krijg je veel tips die direct in het dagelijks leven toepasbaar zijn.
Creëer jij domme massa’s of slimme groepen?
0 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.