Saudade
Een lezeres van deze nieuwsbrief wees me op het unieke Portugese woord ‘saudade’. Het is een gemoedstoestand van de ziel waarbij verschillende emoties worden ervaren die uiteindelijk allemaal terug te voeren zijn naar de liefde. Het omvat onder meer het gelijktijdig voelen van geluk en verdriet. Dit is een thema dat vaak wordt bezongen binnen het muziekgenre Fado.
Bijzonder gevoel
‘Saudade’ wordt in het Nederlands meestal vertaald met woorden als melancholie, heimwee of weemoed. Echter, deze woorden dekken de lading lang niet voldoende. Een omschrijving die het gevoel benaderd is: ‘gelukzalige gevoelens door de plezierige herinnering aan iets wat niet meer is, en tegelijk ook verdriet doordat die gelukkige tijd voorbij is. Het kan een herinnering zijn aan een plaats waar men is geweest, aan een persoon of aan een tijd in het verleden‘. Of zoals Debbie het verwoordde in haar mail: ‘het gevoel dat je enorm liefdesverdriet hebt en je je opeens realiseert dat het zo bijzonder is dat je verdriet kunt voelen. Dat bijzondere gevoel maakt dat ik mij op zo’n moment toch heel gelukkig kan voelen.’ Om te ervaren wat ‘saudade’ voor jou betekent kun je luisteren naar dit prachtige gitaarspel van Per-Olov Kindgren.
Ondanks dat voor deze gemoedstoestand binnen de Nederlandse taal geen woord is, kent ieder van ons deze gelijktijdige tegenstrijdige (of moet ik zeggen ‘aanvullende’) gevoelens. De vraag is wat je ermee doet. Durf je de gevoelens van blijheid en verdriet volledig toe te laten? Of sluit je je er gedeeltelijk of helemaal voor af en probeer je je vooral ‘alleen maar’ gelukkig te voelen?
Alle gevoelens uiten
In mijn werk ontmoet ik mensen die (on)bewust kiezen voor het ‘alleen maar’ gelukkig voelen. Ook spreek ik leidinggevenden die als ze met verdriet te maken krijgen snel proberen tot een ‘positief’ gesprek te komen. Dat is jammer! Immers, door het ervaren van het verdriet en te onderzoeken waar dit vandaan komt ontstaat inzicht in belangrijke waarden, wensen en/of dromen. Daarmee ontwikkel je je en kom je verder in je kracht. Drew Barrymore heeft dit als volgt verwoord: ‘uit je pijnlijkste dieptepunten groeien uiteindelijk je grootste krachten.’
Zo zijn er vele andere uitspraken die te maken hebben met het het (niet) uiten van verdriet en andere emoties. Een drietal uitspraken die mij aanspreken zijn:
- Niet gehuilde tranen vermoeien. Niet geuite kwaadheid verkrampt (Riane Malfait). Oftewel, emoties lang binnen houden is uitputtend. Daarbij is de kans groot dat als ze uiteindelijk wel worden geuit, dit op een explosieve manier gebeurt. Als een vulkaan die ontploft.
- De dingen waartegen je je verzet, houden stand. Pas wanneer je iets aanvaardt, kun je het veranderen (Neale D. Walsch). Natuurlijk zijn er vele soorten strategieën om niet te voelen. Emotie eten is daar een voorbeeld van. Keerzijde is dat hierdoor een neerwaartse spiraal in gang wordt gezet die steeds lastiger wordt te doorbreken.
- Het zijn niet de omstandigheden die je ongelukkig maken, maar je gedachten erover (Nin Sheng). Als eenmaal je ‘negatieve’ denkproces op gang is gebracht ontstaat de ‘self-fulfilling prophecy’. Om deze spiraal te doorbreken is het belangrijk om je gedachten en gevoelens te scheiden van de gebeurtenis die de aanleiding is. Zie hierover ook het artikel ‘gevoelens‘.
Uitdaging
Terug naar ‘saudade’. Zoals gezegd wordt hiermee een mengeling van tegenstrijdige gevoelens van geluk en verdriet bedoeld bij het terugdenken aan plaatsen, mensen of ervaringen die nog slechts als herinnering bestaan. De uitdaging van deze keer heeft hiermee te maken. Zoek een foto van jezelf waarbij je tussen de 4 en 6 jaar bent. Neem vervolgens 7 minuten de tijd om uitgebreid naar deze foto te kijken en waar te nemen welke gedachten en gevoelens opkomen. Gewoon waarnemen zonder er een oordeel aan te koppelen. Waar is de foto genomen, wat voor ‘type’ kind was je, welk spel speelde je graag, wat wilde je worden als je ‘later groot’ zou zijn, met welke vriendjes speelde je, wat was je lievelingseten, etc. Neem na deze 7 minuten de tijd om je gedachten en emoties op te schrijven. Lees daarna datgene wat je hebt opgeschreven nog eens door en stel jezelf de volgende vraag: ‘ben ik nu de man of vrouw waar ik vroeger zelf door geïnspireerd zou raken?’
Geniet van je tegenstrijdige gevoelens!
0 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.