Jouw leiderschap: nature, nurture of …
Dagelijks train en coach ik managers, professionals en managementteams zodat ze effectievere leiders worden. Ik impliceer hiermee dat je leiderschap kunt leren. Er zijn ook veel mensen die geloven dat leiderschap is aangeboren en dat je dit niet kunt leren. In dit artikel ga ik je duidelijk maken waarom je – wetenschappelijk verantwoord – leiderschap kunt leren en hoe je dit kunt doen.
Nature en nurture
We worden geboren met een bepaalde aanleg bijvoorbeeld op basis van ons genetisch profiel, ook wel nature genoemd. Dit genetische profiel bepaalt onder meer je talenten. Daarnaast ontwikkelen wij ons door diverse omstandigheden, zoals opvoeding, school, et cetera. Dit wordt wel nurture genoemd. Deze twee richtingen bepalen onze eigenschappen. Maar er is nog een derde element dat onze eigenschappen bepaalt. Dat element zit in onze hersenen, ons brein.
Neuroplasticiteit
Onze hersenen hebben een prachtig talent. Ze kunnen zich aanpassen, ze kunnen nieuwe netwerken aanmaken. Dit heet neuroplasticiteit. Daarom kunnen onze hersenen zich ook aanpassen zodat effectiever leiderschapsgedrag ontstaat. Onze hersenen passen zich aan, als wij iets nieuws moeten leren, als we leren autorijden, als we een bepaald doel willen realiseren, als we een nieuwe gewoonte willen leren, etcetera. Dit geldt dus ook voor het ontwikkelen tot een leider. Ook jij kunt een leider worden!
Leiders met aangeboren leiderschap
Het blijkt dat leiders met aangeboren leiderschapskwaliteiten onder andere een hoger niveau van coherentie in de rechter voorkwab van de hersenen hebben. Deze coherentie heeft invloed op de sociale vaardigheden. Deze vaardigheden heb je nodig, in de omgang met anderen. Effectieve leiders blijken sociaal erg vaardig te zijn. Gelukkig blijkt dat mensen die deze coherentie nog niet voldoende hebben, deze door training te kunnen ontwikkelen.
Programmatische aanpak met het hart centraal
Deze ontwikkelingen treden niet op door van alles en nog wat op het internet te lezen, of door continu te studeren! Dit krijg je voor elkaar door op een programmatische manier ander gedrag aan te leren. Daarbij is het van groot belang dat dit andere gedrag gevoed wordt, vanuit wat je echt belangrijk vindt, oftewel je hart. Vandaar dat mijn aanpak vanuit deze principes is opgebouwd. De programma’s voor ontwikkeling van leiderschap zijn bijvoorbeeld opgebouwd zodat je de eigenschappen van de leider, die past bij deze tijd, eigen maakt. Leiderschapsontwikkeling kost tijd, en dat leer je dus niet in een workshop van twee uur. Als je een leider wilt worden, als je gedrag wilt veranderen of als je vaardigheden wilt ontwikkelen die nodig zijn om succesvol te zijn, kost dat toewijding, energie en tijd.
Verbeteren van het zelfbewustzijn
Een van de belangrijkste aspecten van leiderschapsontwikkeling is het ontwikkelen van zelfbewustzijn. In mijn boek Neuroleiderschap, van macht naar kracht, en in mijn trainingen en coaching noem ik dit de interne leider, oftewel de interne ik. Het hebben van een sterke interne leider, dus veel zelfbewustzijn, is een voorwaarde om leiderschap te ontwikkelen. Mensen met een zwakke interne leider hebben moeite om goed contact te maken, kunnen hun eigen emoties moeilijk reguleren en zijn niet goed in het inspireren van anderen.
5 speerpunten voor leiderschapsontwikkeling
Bij effectieve leiderschapsontwikkeling moet je altijd de volgende vijf speerpunten een plek geven:
1. Begrijp hoe je brein (= hersenen en bewustzijn) werkt
Het is belangrijk dat je een globaal idee hebt hoe onze hersenen en ons bewustzijn werken. Dit betekent dat je moet begrijpen hoe je gedachten zich vormen, waar deze vandaan komen, hoe gedachten zich verhouden tot emoties, wat bewustzijn is, en hoe je bewustzijn kunt ontwikkelen.
2. Aandacht naar binnen richten
Leiderschapsontwikkeling betekent dat je gedrag ontwikkelt dat jezelf en anderen inspireert zodat acties worden ondernomen om een bepaald belangrijk doel te realiseren. Het instrument dat je gebruikt ben jezelf! Daarom is het essentieel dat je voldoende aan zelfreflectie en aandachtstrainingen doet. Echter dit is ook de show-stopper! Ben je niet in staat om je aandacht elke dag naar binnen te richten, dan is het moeilijk om een goede en effectieve leider te worden.
3. Contact maken met wat je echt belangrijk vindt, met je waarden
Onze hersenen doen veel denkwerk en is vooral een bron van emoties. Maar het is maar de vraag of de hersenen je ook vertellen wat je echt belangrijk vindt of hoe je een goed leider zou kunnen zijn. Daarom is het belangrijk dat je op wezenlijk niveau contact gaat maken met wat voor jou en in jouw leiderschapsstijl echt belangrijk is (je persoonlijke waarden), om dit vervolgens te vertalen naar dagelijks gedrag.
4. Intensief, gefocust en bewust oefenen in de praktijk
Hoe denk je dat een topsporter wereldkampioen wordt? Dit ontstaat vooral door intensief, gefocust en bewust te oefenen en te trainen. Dat geldt ook voor een leider. De leider moet intensief, gefocust en bewust oefenen en trainen om te zorgen dat hij/zij dit nieuwe gedrag eigen maakt.
5. Feedback organiseren
Tot slot is het essentieel dat je het krijgen van feedback organiseert. Het liefst zo transparant mogelijk. Dit betekent dat je feedback niet alleen voor jouw oren bestemd is maar ook voor je collega’s, baas etc. Een coach is voor feedback vaak onontbeerlijk. Daarnaast is het ook van belang om deze feedback met je collega’s te regelen. Een open transparante eerlijke cultuur kan je daar prima bij helpen.
Volhouden!
Leiderschapsontwikkeling gaat over gedrag en attitude om jezelf en anderen te inspireren een belangrijk doel te realiseren. Iedereen kan dit gedrag leren. Onderzoek uit de hersenwetenschappen laat dit voldoende zien. Het is echter niet iets wat je even in een paar uur leert. Je hebt hier een lange adem voor nodig!
Dit artikel verscheen eerder bij De Valk Leadership Company
2 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.