Ons brein, vriend of vijand?
Mensen zijn als dierensoort uniek. We zijn in staat om grote hoeveelheden kennis via taal door te geven. Maar diezelfde taal neemt soms ook zomaar een loopje met ons. Ons brein kan ons pijn laten ervaren dat helemaal niets met de werkelijkheid te maken heeft. En de taal die ons brein produceert is (helaas) niet altijd betrouwbaar. Ons brein koppelt, meestal onbewust, werkelijk alles aan alles zonder enige logica. En heb jij ook wel eens een gedachte om iets heel geks te doen, om het vervolgens toch maar te laten? Kennelijk is ons brein ook weer niet zo betrouwbaar dat we er altijd naar handelen.
Ik dacht altijd dat mijn brein het geweldigste orgaan van mijn hele lichaam was. Tot het tot me doordrong wie mij influisterde dat dit zo was – Emo Philips
Controle over onze gedachten?
Het is onmogelijk controle over onze gedachten te hebben. En de verbanden die wij in gedachten leggen zijn ook nog eens volstrekt willekeurig. Een oude hit die we horen op de radio kan ons zomaar jaren terug in de tijd brengen naar die fijne vakantie in Zuid-Frankrijk inclusief bijbehorende verliefdheid en het geluk dat we ervoeren. Maar even zo gemakkelijk kan het tegenovergestelde gebeuren. We hebben er eenvoudigweg geen controle over. Je hoeft alleen maar terug te denken aan een vervelende gebeurtenis of vooruit te denken aan de toekomst waarin mogelijk iets naars gaat gebeuren en je ervaart direct pijn.
Onze innerlijke brein dialoog
Dat is heel moeilijk. Dat lukt me vast niet. Had ik maar wat meer talent. Ik ben nu eenmaal niet de slimste. Dat kan ik maar beter niet zeggen want dan zijn de rapen pas echt gaar. Anderen hebben deze problemen nooit. Misschien ben ik gewoon niet geschikt voor dit werk. Zeg jij in gedachten ook vaak zulke negatieve dingen tegen jezelf? Zijn je gedachten ook altijd zo lekker ondersteunend wanneer je iets nieuws of uitdagends gaat proberen? Sleept het voortdurend vervelende gebeurtenissen uit het verleden erbij om je nog sterker te laten twijfelen? Bij mij werkt het in ieder geval wel op deze manier. En geloof me, ik ken inmiddels heel veel mensen bij wie het op deze wijze werkt.
Neem maar eens even de tijd om na te denken hoe jouw gedachten je nog meer niet helpen. Vergelijk je jezelf in gedachten vaak met anderen? En zijn anderen dan altijd beter of slimmer? Kraak je in gedachten je eigen inspanningen af, zeggen je gedachten dat de dingen die je graag wil proberen toch niet kunnen? Gefeliciteerd! Je beschikt over een volmaakt normaal functionerend brein!
Geloof niet alles wat je denkt – Eckhart Tolle
Brein: gedachten en taal
We gebruiken taal op een tweetal domeinen: het openbare en privéleven. Het openbaar gebruik van taal omvat spreken, praten, mimiek, schrijven, schilderen, beeldhouwen, zingen, dansen, acteren, enzovoort. Het privégebruik van taal omvat denken, je voorstellen, dagdromen, plannen, visualiseren, analyseren, je zorgen maken, fantaseren, enzovoort. (1)
Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
ACT beschouwt gedachten die voortkomen uit ons brein als een medaille met twee zijden. De zonnige kant van ons brein doet geweldige dingen voor ons. Het brengt de taal voort die ons helpt te leren, om kennis over te dragen. Om plannen te maken voor de toekomst en daar vervolgens in handige stappen vorm aan te geven. Het helpt ons gedrag effectief te sturen en zorgt ervoor dat we op een effectieve en prettige wijze kunnen communiceren met anderen. Die ons zelfs kan leren te communiceren in voor ons vreemde talen, etc, etc.
De donkere kant van ons brein zorgt voor de taal om te liegen en te manipuleren. Onszelf en anderen bang te maken. Om oude koeien uit de sloot te halen en voortdurend vervelende en pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden te laten herbeleven inclusief de fysieke pijn die daarbij hoort. Die ervoor zorgt dat we ons zorgen maken over de toekomst, etc. etc.
ACT
Het is ontzettend jammer en er hangt een fors prijkaartje aan wanneer we ons leven te veel laten sturen door de donkere kant van ons brein. Het zorgt ervoor dat we dingen die we eigenlijk graag zouden ondernemen achterwege laten. We nemen het leven niet in de volle omvang omdat we (te) bang zijn. Met gebruikmaking van ACT is het prima mogelijk een rijk en zinvol leven te leiden terwijl je de donkere kant van het brein daarbij volledig accepteert omdat onze gedachten nu eenmaal niet te controleren zijn. ACT leert je om op een doeltreffende wijze hier mee om te gaan.
Nieuwsgierig geworden en wil je meer weten over ACT, voel je vrij contact op te nemen.
1 Russ Harris, Acceptance en Commitment Therapie in de praktijk, pag. 17
1 antwoord
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.