Leren door reflecteren
Uit onderzoek naar succesvolle mensen in verschillende branches komt naar voren dat succesvolle mensen een aantal factoren gemeen hebben. Zo blijken succesvolle mensen leergierig en nieuwsgierig te zijn. Ze beschikken over een flexibele, open mind. Ook hebben ze focus en, wellicht het allerbelangrijkste, een vermogen tot (zelf)reflectie.
Reflecteren
Reflecteren is een vorm van leren die de emotionele intelligentie vergroot, het helpt je om effectiever te handelen. Omdat je bewust stilstaat bij je ervaringen, je gedrag en het effect daarvan op anderen. Het is de basis voor succesvol gedrag in je werk en studie en ligt ten grondslag aan andere competenties zoals bijvoorbeeld samenwerken.
Bij reflecteren onderzoek je niet alleen je manier van handelen, maar ook hoe je reageert op een bepaalde situatie en hoe dat voelt. Dat laatste, je gevoel, is een thema waarbij je uitgebreid stil moet staan in je manier van reflecteren. Vaak reageren we uit een eerste impuls op een situatie. Dat betekent dat je niet eerst nadenkt voor je iets doet, maar handelt op basis van je eigen emoties. Ook kan het zijn dat je werkt vanuit vooringenomen standpunten of overtuigingen zonder dat je dit zelf in de gaten hebt. Je gaat er bijvoorbeeld vanuit dat een collega met wie je samenwerkt iets niet kan, en zonder er echt over na te denken heb je zijn taken daarom overgenomen.
Focus van reflecteren
Er zijn drie vormen van reflectie. Deze drie vormen van reflectie zijn niet altijd zo duidelijk van elkaar te onderscheiden. De ene hangt nauw samen met de andere. Het draait bij reflectie in ieder geval altijd om jou.
- Reflectie op persoonlijk functioneren. Daarbij sta je vooral stil bij wie jij bent, wat je motivatie en je doelen zijn. Deze vorm van reflectie kan je helpen bij je persoonlijkheidsontwikkeling.
- Reflectie op beroepsmatig handelen. Deze vorm van reflecteren richt zich vooral op het methodisch handelen. Je kunt zo onderzoeken wat het effect is van de methoden die jij inzet.
- Reflectie op persoonlijk beroepsmatig handelen in de maatschappelijke context. Bij deze vorm van reflecteren kijk je ook naar de context van jouw functioneren en handelen. Hierbij vraag je je af wat het effect is op de omgeving, de maatschappij en in hoeverre jij hier verantwoordelijk voor bent.
STARR methode
Een bruikbaar model wat helpt om je gedrag te reflecteren is de STARR methode. STARR staat voor Situatie-Taak-Actie-Resultaat-Reflectie. De methode is erop gericht om concreet gedrag in concrete situaties boven tafel te krijgen. Het doel is dat je zicht krijgt op je eigen gedrag om op basis daarvan te reflecteren en toekomstig gedrag te bestendigen, of bij te sturen.
Kernreflectie
En, soms lukt het eenvoudigweg niet tot ander gedrag te komen. Er lijken fundamentelere zaken door te werken op het functioneren. Je zelfbeeld kan bijvoorbeeld een beslissende invloed hebben op je functioneren, of je doet wel wat er van je verwacht wordt, maar het voelt niet goed. Het is soms nog niet zo gemakkelijk om diep naar binnen te kijken naar je eigen gedrag en dan eerlijk te zijn naar jezelf. Dan is een vorm van reflectie nodig die betrekking heeft op een diepere laag van de persoonlijkheid. We spreken dan over “kernreflectie” waarbij het te overwegen is om te gaan werken met een business coach. Deze is heel goed in staat zich af te stemmen op de laag van de persoonlijkheid die in het geding is en jou daarbij te helpen.
Geniet van je reflecties!
1 antwoord