Kijk uit wat je jezelf en je omgeving belooft!

Intenties

Ernstig zieke mensen weten zeker dat, mochten ze weer herstellen, ze het helemaal anders gaan doen. Maar… als ze dan hersteld zijn, dan pakken ze vaak al gauw hun oude leventje weer op. De intentie was er wel degelijk, maar de daadwerkelijke actie ontbrak in andere omstandigheden. Zo word ik een beetje moe van de berichten op social media dat het na Corona qua omgang met elkaar allemaal heel anders zal worden. “De natuur heeft ons tot reflectie gedwongen”, “We worden stilgezet bij de ratrace waar we in zaten”, “Nu ervaren we wat er echt belangrijk is”, velen hebben het spreekwoordelijke licht gezien na een paar weekjes thuis zitten. Ik weet het zo net nog niet…..

We zijn erg tevreden met onszelf

Veel medewerkers hebben wel eens een medewerkerstevredenheidsenquête (ook wel genoemd MBO of MTO) ingevuld. Onderzoekers onderkennen hierbij het “Trapje-af-effect”. In normaal Nederlands: Ik ben zelf fantastisch, mijn collega’s zijn ook nog wel ok, maar mijn manager is niet best, laat staan de hoofddirectie, die snapt er helemaal niks van.

Toen 3 jaar geleden de bestseller Verbindend Vermogen uitkwam, hebben wij als COURIUS een zelftest geïntroduceerd, waarbij mensen hun eigen verbindend vermogen in kaart konden brengen. Inmiddels hebben meer dan 750 mensen deze test ingevuld. Eén van de zaken die hierbij opvalt is dat veel mensen van zichzelf vinden dat ze prima in verbinding zijn met zichzelf (66%) en van daaruit goed verbinding weten te leggen met de ander (67%) en met hun team/organisatie (65%). Op zo’n moment zou je wensen dat deze vragenlijst tot stand was gekomen aan de hand van 360 graden feedback. Immers, wij komen in onze werkpraktijk toch juist veel tekort aan verbindend vermogen tegen in organisaties. Verbindend vermogen is in deze tijd cruciaal, dus het is relevant om te verkennen of mensen in staat zijn zichzelf hierin goed te beoordelen .

We blijken onszelf schromelijk te overschatten

Wij mensen zien onszelf in de toekomst als een ander, beter, mens, die alle verleidingen van nu in de toekomst moeiteloos zal kunnen weerstaan. In de toekomst hebben we tijd, geld en discipline zat om onze doelen te bereiken. Alleen nu even niet.

Mooi voorbeeld van deze manier van denken is het onderzoek van de universiteit van Arizona bij een goede doelen organisatie. De donateurs werd gevraagd: 1. Wil je per direct je maandelijkse gift verhogen? of 2. Wil je je maandelijkse gift verhogen, maar het gaat pas over twee maanden in? De tweede categorie verhoogde de bijdrage met 32% meer dan de eerste groep. In de marketing wordt gretig gebruik gemaakt van dit denken door deals waarbij je bijvoorbeeld nu iets koopt en het pas later hoeft te betalen.

Hoe werkt dit dan?

Voor de onderbouwing van het hierboven geschetste verschijnsel van “tevreden zijn met jezelf” introduceer ik de term die wetenschappers duiden als Moral licensing. Wie iets goeds doet, is tevreden met zichzelf en daardoor eerder geneigd zijn impulsen te volgen, en dat betekent vaak dat je jezelf het recht gunt om iets slechts te doen. Ik geef je hieronder een lijst met voorbeelden van wetenschappelijke onderzoeken die dit verschijnsel onderschreven. Daarnaast is het ook gewoon leuk om te zien hoe wij als mensen veel minder logisch handelen dan we van onszelf denken:

• Mensen die gevraagd werd om na te denken over het doen van vrijwilligerswerk of schenken aan een goed doel (dus niet het daadwerkelijk doen, maar alleen erover nadenken dus) kregen acuut meer neiging om te shoppen.
• Studenten die zich het meest uitspraken tegen seksisme en racisme, bleken bij een daaropvolgende sollicitatieoefening tegengestelde aannamekeuzes te maken.
• Als mensen in een restaurant eten waar ook gezonde gerechten op de kaart staan, dan nemen ze uiteindelijk vaker een ongezondere maaltijd. En ze schatten een cheeseburger met sla in als minder calorieën dan dezelfde cheeseburger, maar dan zonder sla. Als in een snoepmachine ook een pakje koekjes met minder calorieën wordt toegevoegd, dan wordt vaker de minst gezonde optie gekozen dan toen het gezondere pakje koekjes niet was toegevoegd.
• Als mensen gevraagd wordt om iets aan een goed doel te geven, dan geven mensen die vlak daarvoor terugdachten aan een geval waarin ze royaal waren geweest, 60% minder dan mensen die niet aan een eerdere goede daad dachten.

Jij denkt nu wellicht “Ik zou dat zelf heel anders doen”. Dan heb ik slecht nieuws voor je. De onderzoekers bij de bovengenoemde onderwerpen concludeerden dat de proefpersonen, die zichzelf de meeste zelfbeheersing toedichtten, het vaakst de onlogische keuze maakten.

Moral licensing brengt dus een grote kans met zich mee dat mensen die op dit moment denken aan het straks anders doen, al zoveel tevredenheid over zichzelf genereren dat ze het helemaal niet meer zullen gaan doen. Hun psyche is al hartstikke tevreden over het feit dat ze erover hebben nagedacht.

Ben ik reddeloos verloren?

Nee!!! Er is een belangrijke uitzondering op de regel en dat is als mensen iets doen uit overtuiging. Dan kost het ze totaal geen moeite. Vraag een gelovige of bidden zwaar is, een vegetariër of het moeilijk is om geen vlees te eten en ze zullen nauwelijks begrijpen wat je bedoelt. Iemand daarentegen, die bidt of geen vlees eet omdat hij indruk wil maken op z’n omgeving heeft het een stuk zwaarder. Voor de fans van Simon Sinek: het gaat hier dus om de WHY, mensen moeten geloven in waarom ze iets willen. Zeg eens eerlijk, heb je die zonnepanelen of elektrische auto uit overtuiging gekocht of vanwege de fiscale voordelen?

Dus….onderzoek bij jezelf: Wat is jouw drijfveer om minder te gaan vliegen, meer tijd aan je geliefden te besteden, gezonder te gaan leven etc. ? En je krijgt een goede indicatie van hoe je ermee om zult gaan als alle hekken straks weer opengaan. Wellicht stimuleert het je om je toon en oordelen wat te matigen waar dat gepast is. Maar vooral: Top dat jij deze aanpassing in je leven uit overtuiging gaat doen!!!

Durf jij te onderzoeken hoe het bij jou zit? Wat jou werkelijk drijft? Wil jij realiteit, zakelijkheid en menselijkheid meer integreren? Vraag een vrijblijvend gesprek aan met één van onze business coaches.  Je zult je verbazen wat het voor positieve impact heeft op jezelf en je omgeving.

Manage energie en voorkom burn-out

Als leidinggevende loop je in deze nieuwe tijden van thuiswerken en hybride werken tegen nieuwe uitdagingen aan. Hoe vervang je het gemis aan sociaal contact met collega’s bijvoorbeeld? Onze werkruimte delen we nu met partner en het gezin. Ongewild leidt dat soms tot stress, focusverlies en vervaagt de grens tussen werk en prive, met spanningsklachten en verminderde energie tot gevolg.

Doe je als leidinggevende niets? Dan loop je onherroepelijk tegen grote problemen aan zoals ziekteverzuim, burn-out en een tanende motivatie. Met een lagere productiviteit, stagnerende innovatie en verminderde teamenergie als gevolg.

Meld je aan voor de 2-daagse Leiderschapstraining Hybride Teams!

Over de auteur

• 15 april 2020
/ door
• Jaco van der Tang

Ik ben Jaco van der Tang, Managing Partner bij COURIUS, auteur en gastdocent bij onder meer de Haagse Hogeschool en Hogeschool Rotterdam. De drie passies in mijn leven: werk, sport en gezin, strijden continu om voorrang. Als deze passies in balans zijn (en dat betekent niet altijd drie x 1/3) dan ben ik gelukkig. En geluk is een mooi uitgangspunt om zelf goed werk te leveren en dat ook aan anderen over te dragen. Lees verder