Informele leiders
Jij leest dit artikel natuurlijk omdat je een echte manager bent. Niet zo eentje die op de winkel past, de potloden telt en oplet dat niemand te lang koffie drinkt. Maar een echte, die sturing geeft aan grote veranderingen. Jij bent niet bang voor die verandering, je ziet het als een uitdaging, je wordt er helemaal enthousiast van. Dus als je team tot nu toe linksaf is gegaan en het moet rechtsaf worden dan roep je met groot enthousiasme: RECHTSAF!! Als je omkijkt zie je een paar trouwe volgelingen weifelend een stapje naar rechts zetten. De rest van de kudde kijkt niet naar jou maar kijkt een beetje afwachtend naar wat een ander teamlid doet. Dat is hem: de informele leider. Zijn rol kan wel eens bepalend zijn of ‘rechtsaf’ gaat lukken.
Ieder team heeft een informele leider. Dat is niet altijd de hoogste in rang, of kwalitatief de beste, of degene met de meeste dienstjaren of de beste babbel. Het kan met van alles te maken hebben, maar hij is er wel. Als manager is dat één van de eerste zaken die je moet zien uit te vinden over een team. Het is een doel op zich en altijd relevant. Want zonder dat je weet wie de informele leider is, zal het praktisch onmogelijk blijken om je doelen met een team te behalen.
Hoe kom je er achter wie het is? Dat is vrij simpel. Als de informele leider iets voorstelt, wordt er geluisterd en wordt het voorstel geaccepteerd. Als je vraagt aan de teamleden wie ze het meeste respecteren, dan wordt deze persoon door iedereen genoemd. De informele leider heeft weinig vijanden (alhoewel er altijd wel een paar teamleden op de loer liggen om de rol over te nemen). Als iedereen naar je luistert zonder dat je de baas bent dan heb je een bepaald charisma.
Als je weet wie de informele leider is, dan kan je bepalen wat de volgende stap is. Eigenlijk zijn er maar twee strategieën: de informele leider wordt je bondgenoot of je zoekt de confrontatie op met de informele leider. De eerste strategie is veruit de meest aantrekkelijke, omdat de informele leider kan zorgen voor jouw succes door de anderen mee op sleeptouw te nemen. Maar dat blijkt niet altijd mogelijk. Een informele leider is vaak een vrije geest die zegt wat hij denkt. Daarnaast is hij een soort cultuurbewaker en daarmee wars van veranderingen die ten koste van die cultuur gaan. En een manager moet of wil vaak juist iets veranderen. Je kunt je overigens afvragen of die veranderdrang allemaal zo terecht is, maar daarover meer in dit boek bij “De zeepkist”.
Voorbeelden van deze twee strategieën zijn er te over in de sportwereld. Johan Cruijff staat als geen ander bekend als de man van het conflictmodel. Ook als coach volgde hij vaak deze methode. Bij Ajax (Rijkaard) en bij Barcelona (Laudrup en Stoitsjkov) probeerde hij zowel naar de persoon als naar het team een signaal af te geven door de toppers te trotseren. Deze methode kan goed werken. Want als het team ook succesvol is zonder de informele leider of met de informele leider in een ondergeschikte rol, dan kan het voltallige team zich ineens sneller gaan ontwikkelen. De methode is wel heel risicovol. Met de macht van informele leiders moet je niet spotten. Er zijn veel meer voorbeelden dat deze strategie mislukt is dan dat hij geslaagd is. Maar je moet ‘m beheersen, want soms kan het gewoon niet anders.
Van de andere strategie (de informele leider tot bondgenoot maken) is Guus Hiddink een goed voorbeeld. Reeds vanaf de start van zijn trainerscarrière bij PSV snapte hij dat sommige spelers (bijvoorbeeld Lerby, Kieft) veel konden betekenen voor hem op het veld. Hij was toen nog maar net 40 jaar, niet veel ouder dan een aantal routiniers in zijn selectie. Maar Hiddink wist toen al hoe het spel met informele leiders werkte. Met landskampioenschappen en zelfs de enige Europacup I ooit van PSV tot gevolg.
Betrek de informele leider niet alleen bij je beslissingen, maar neem hem ook mee in je dilemma’s. Vraag hem om raad en volg regelmatig adviezen van de informele leider op. Samenvattend kun je stellen dat de juiste benadering van een informele leider kan werken als een vliegwiel voor het gehele team.
Boekentip: INKOPPERS voor wie geen managementboeken leest, Jaco van der Tang
0 antwoorden
Stuur mij een e-mail als er vervolgreacties zijn.Stuur mij een e-mail als er nieuwe berichten zijn.