Een manager is niet perse een leider
Regelmatig tref ik managers die het idee hebben leider te zijn. Dit klopt niet altijd. Een leider is namelijk van een andere orde dan een manager. Deze column had daarom ook ‘het verschil tussen een leider en een manager’ kunnen heten. Kijk maar eens naar de managementliteratuur waarbij het je niet zal ontgaan dat er veel over leiderschap en leiders geschreven wordt. Opvallend zijn de hoge eisen die aan een leider gesteld worden. Een leider lijkt een soort duizendpoot te moeten zijn in die zin dat hij over veel leiderschapsstijlen dient te beschikken. De moed zou je in de schoenen kunnen zakken wanneer je als leider kennis neemt van alles wat hierover wordt gepubliceerd.
Een korte literatuurbeschouwing leverde het volgende jargon op waar leiders aan moeten voldoen. Een leider moet o.a. charismatisch, effectief, authentiek, ontwikkeld, toonaangevend, gezaghebbend, democratisch, coachend, affiliatief, dwingend, instruerend, delegerend, visionair, taakgericht, verandering gericht, dienend, inspirerend, en wijs zijn. Sommigen zijn zelfs geboren (de geboren leider). Volledigheid is niet mijn bedoeling, ik wil slechts duidelijk maken dat er veel van een leider wordt verwacht.
Er bestaan heel veel definities over leiderschap en leiders. Eén van de duidelijkste vind ik die van Peter Drucker. Hij stelt eenvoudigweg: ‘een leider is iemand met volgers‘. Volgens Tom Peters is leiderschap de laatste decennia niet wezenlijk veranderd. Nog steeds gaat het er om mensen te enthousiasmeren en te stimuleren om te groeien.
Evident lijkt mij dat een leider dient te beschikken over visie. Deze visie deelt hij met anderen zodat ze deze kunnen volgen. Hij zorgt voor de informatie, kennis en methoden die nodig zijn om de visie te kunnen realiseren. Hij coördineert en zorgt voor evenwicht in de conflicterende belangen van alle medewerkers of belanghebbenden. Een leider staat op de voorgrond als er een crisis is en is in staat om op een creatieve manier te denken en te handelen in moeilijke situaties.
Zoals de titel al zegt, een manager is niet perse een leider. Enkele gezichtspunten om het verschil te duiden. Anders dan een manager start een leider vanuit de kern van zijn persoonlijkheid. Een leider kijkt naar buiten, is meer ondernemer met een visie die anderen weet te inspireren. De manager is gericht op de bedrijfsvoering binnen het bedrijf, het is intern gericht leiderschap. Een manager heeft medewerkers, een leider heeft volgers. De manager controleert, de leider motiveert en inspireert. De manager concentreert zich meer op het heden, de leider meer op de toekomst. Een manager doet de dingen goed, een leider doet de goede dingen.
Het is derhalve ook niet zo verwonderlijk dat we juist van leiders veel verwachten. Is het daarbij toegestaan dat de moed je in de schoenen zakt wanneer je leiderschap ambieert? Een volmondig neen is hier op zijn plaats. Wanneer je voor leiderschap kiest moet één ding duidelijk zijn, je kiest voor een leven lang leren. Als leider raak je nooit uitgeleerd en -ontwikkeld. En als er iets is dat je (nog) niet beheerst dan leer je het! Dat is het mooie en uitdagende van het vak zullen we maar zeggen.
Wat moet je immers met een leider die geen visie heeft? Een leider zonder charisma of authenticiteit. Een leider die niet kan delegeren of geen enkel gezag heeft. En als je als leider niet dienend bent, wat ben je dan wel? En hoe lang denk je dat een niet inspirerend leider volgelingen heeft. Of wat te denken van een leider die niet op verandering gericht is. Zo’n leider lijkt mij zeker niet wijs.
Daniel Goleman heeft een aantal jaren geleden onderzocht welk gedrag van leiders het beste resultaat oplevert. De uitkomst van zijn onderzoek was dat leiders die de beste resultaten boeken die leiders zijn die de meeste leiderschapsstijlen beheersen en ook inzetten. Goleman onderscheidt zes stijlen (dwingend, gezaghebbend, affiliatief, democratisch, toonaangevend en coachend), maar ik denk dat er meer zijn te onderkennen. Goleman gaat uit van het feit dat oefening kunst baart en hier ben ik het van harte met hem eens. Leiderschap is te leren en is volgens Goleman aantoonbaar terug te zien in de resultaten. Bij je geboorte heb je misschien een aantal leiderschap talenten meegekregen en andere dien je gewoon te ontwikkelen. Mocht dat te veel zijn en de moed zakt je alsnog in de schoenen, geef dan toe dat je manager bent, en daar is overigens niets mis mee!
Enkele tips voor leiders.
- Realiseer je dat goed leiderschap minimaal innerlijk leiderschap vereist.
- Zorg voor een duidelijke visie.
- Zorg dat je inzicht krijgt in je persoonlijk leiderschapsprofiel.
- Leer je schaduwkanten kennen.
- Maak gebruik van 360° feedback.
- Kijk eens buiten de grenzen en beperkingen van het eigen vakgebied, de eigen cultuur en organisatie.
- Zorg dat je zicht krijgt op je natuurlijk talent en je ontwikkelpotentieel.
- Zoek een coach om je te faciliteren in je ontwikkeling als leider.
- Realiseer je dat leiderschap een leven lang leren is.
0 antwoorden