Als harder werken, niet werkt

In het boek ”de meeste mensen deugen” vergelijkt Rutger Bregman ons gedrag met mieren. Mieren hebben een geavanceerd vermogen om te communiceren. Door middel van geuren informeren ze elkaar, kunnen ze indringers feilloos signaleren en ze zijn geprogrammeerd om de geur van hun voorgangers te volgen. Meestal lopen mieren hierdoor in een rechte lijn en is hun communicatie zeer effectief: binnen een uur is 89% van een mierenkolonie op de hoogte van belangrijk nieuws en veranderingen. Maar een enkele keer gaat het mis en wordt de zorgvuldig uitgestippelde lijn een cirkel. Dan kunnen tienduizenden mieren elkaar dagenlang blijven volgen, in cirkels van soms wel honderden meters breed. De mieren blijven dan gedachteloos doorgaan, worden moe, hongeren uit en gaan dood.

De spiraal van steeds harder werken

Zo nu en dan lijken mensen, teams en organisaties in net zo’n spiraal verstrikt te raken. Sommigen werken zich, net als mieren, letterlijk kapot. Sterker nog, voordat medewerkers uitvallen gaan ze vaak eerst nog harder werken dan ze al deden. Ze blijven doorgaan, doen er nog een schepje boven op terwijl negatieve emoties zich opstapelen: er ontstaat tunnelvisie. Het is opvallend dat teams met een hoge stressenergie nog lange tijd in staat zijn om goede resultaten neer te zetten. De vakbekwaamheid en ervaring van individuele teamleden houden het team overeind. Er is geen sprake meer van “wij” maar van ”ik”.  Teamleden trekken zich terug uit het team en de betrokkenheid en uiteindelijk ook de prestaties nemen af.

Hoewel deze situatie door zowel medewerkers als teams als uiterst onplezierig en negatief wordt ervaren, is er tegelijk vaak sprake van weerstand tegen verandering. Waar het voor de omgeving al duidelijk is dat er iets moet gebeuren is er, paradoxaal, geen ruimte meer om na te denken over verandering van de situatie. Teams ”hopen” dat er iets of iemand komt die zegt hoe het anders moet en die het team eruit helpt. Daarmee leggen zij de regie buiten zichzelf. Een short cut naar meer comfort en passie energie is er niet. Dat is een vaak gemaakte maar verkeerde aanname.

Stoppen met accelereren

Wat deze teams nodig hebben is stoom afblazen, hard op de rem trappen en stoppen met accelereren. Dat laatste gaat niet vanzelf. Als het team al tot stilstand komt is er de neiging om met ‘de kaasschaaf’ een paar (extra) taken te stoppen. Dit in plaats van radicaal stoppen en snijden in de hoeveelheid projecten/ werkgroepen/ vergaderingen etc. Teams, teamleiders en de omgeving zitten daar niet op te wachten. Het is geen boodschap waar je (in eerste instantie) de handen voor op elkaar krijgt. De gouden tip aan teams is om dit te voorkomen luidt: voordat je iets nieuws start, iets anders te stoppen.

Zit jij of jouw team hoog in de Stressenergie en wil je daar uit, neem dan contact met ons op via leonie@courius.com

Over de auteur

• 18 november 2021
/ door
• Leonie van der Zwan

Energie vormt wel een leidraad in mijn professionele leven… Ik lever graag een energieke en inspirerende bijdrage aan mensen en teams die zich vanuit eigenaarschap willen ontwikkelen. Waarderend en zonder oordeel ga ik op zoek naar de essentie: dat wat er echt toe doet. Met het vermogen om met mijn hart te kijken combineer ik in het contact warmte en scherpte. Door mijn sterk innerlijk richtingsgevoel voor het proces voel ik feilloos aan wat er nodig is, passende bij het eigen en het gezamenlijke pad. Om dan vanuit voelen en denken de stap te maken naar het doen: wat ga je nu echt doen?Lees verder